انواع قالب ها برای تولید ورق های فولای

انواع قالب تولید قطعات عبارتند از:

قالب بلنک

قطعات تولید شده توسط قالبهای پرس از ورق های فولادی ساخته می شود. ورق های فولادی با ضخامت ها و عرض های مختلف موجود می باشند که برای تولید هر قطعه با توجه به شکل آن باید قسمتی از ورق بریده شود. اگر شكل قطعه ساده باشد برای بریدن آن می توان از قیچی استفاده کرد، در غیر این صورت نیاز به قالبی داریم که شکل مورد نظر را از ورق ببرد. به این قالب، قالب بلنک می گویند.

قالب کشش

پس از اینکه ورق به شکل مورد نظر بریده شد، اولین مرحله تولید قطعه ایجاد شکل کلی قطعه در ورق است که اینکار از طریق کشش ورق صورت می پذیرد

قالب برش

در مرحله کشش برای شکل دادن به ناحیه ای از ورق باید اطراف آن ناحیه با نیروی نسبتا زیاد نگهداشته شود تا هنگام ایجاد فرورفتگی ها، ورق سرنخورد و کشیده شود ولی می دانیم که این نواحی جزء قطعه نهایی نیستند و بنابراین باید از قطعه جدا شوند. اینکار توسط قالب برش انجام می شود و در واقع کار این قالب بریدن اضافات می باشد.

قالب فلنج

قالب فلنج از انواع قالب تولید قطعات است. کار این قالب خم کردن لبه هاست. شیب منفی را بوسیله قالبهای کشش نمی توان ایجاد کرد در نتیجه لبه هایی که باید به سمت داخل خم شوند نیاز به قالب فلنج دارند

قالب سوراخکاریه

کار این قالب ایجاد سوراخ های لازم در قطعه توسط پرس است.

قالب کوبش

با توجه به اینکه ورق فولادی نیز مانند بسیاری اجسام خواص الاستیکی قابل توجهی دارد پس از عملیات کشش و فلنج، لبه ها و گوشه ها و انحناها مقدار کمی برگشت خواهند داشت بنابراین برای جبران این برگشتی ها نیاز به یک مرحله به عنوان تایید عملیات کشش و فلنج می باشد که قالب کوبش که مرحله نهایی کار می باشد این وظیفه را بر عهده دارد.

ممکن است یک قالب به گونه ای طراحی شود که بیش از یک عمل انجام دهد. همچنین قابل ذکر است که قالب های کشش، برش و کویش تقریبا برای تمام قطعات مورد نیاز هستند.

مراحل تولید قالب

انواع قالب تولید قطعات، طراحی و ساخت قالب های مورد نیاز برای تولید یک قطعه براساس خواسته های مشتری انجام می گیرد. مشتری تعداد قالب ها را همراه با جنس و استاندارد کلیه اجزای قالب و مشخصات پرس که در مرحله تولید برای هریک از قالبها به کار گرفته می شود را مشخص می نماید.

کارشناسان ابعاد و ضخامت و نوع ورق را تعیین می کنند

همچنین تعداد قالبهای لازم برای تولید قطعه (کشش، برش، سوراخکاری، خمش، کوبش )احتیاج به تهیه و بررسی Die layout دارد. این موضوع بدین معنی است که استخراج مراحل قالب برای هر قطعه (Operation sheet) و تعداد مراحل با در نظر گرفتن سفارش مشتری نیاز به شناخت دقیق مشتری Die layout و توافق با سفارش دهنده قالب دارد. مراحل کار تقسیم بندی شده و هر کارشناس طراحی یک قسمت از طراحی قالب را به عهده می گیرد و طراحی دقیق تر ابعاد و اندازه های هر قالب و ترسیم نماهای مختلف قالب و همچنین برش های لازم در محل های مورد نیاز به یک طراح سپرده می شود. طراحی های مختلف در این بخش توسط نرم افزارهای طراحی مانند (Mechanical Desktop, Auto cad) انجام می گیرد. البته از نرم افزار دیگری به نام (Auto From) نیز در این بخش استفاده می شود که کار این نرم افزار شبیه سازی است.

به کمک این نرم افزار می توان عملکرد ورق در مرحله پرسکاری را شبیه سازی و محاسبات مربوط به آن را کامل کرد در صورتی که از لحاظ طراحی برای قالب مشکلی وجود داشته باشد قبل از طراحی و ساخت می توان به رفع معایب آن اقدام نمود که این کار باعث می شود تا از دوباره کاری پیشگیری شده و همچنین در کیفیت کار و هزینه ها صرفه جویی نمود. پس از مرحله طراحی قالب نقشه ها و اطلاعات حاصل شده وارد مرحله CAD طراحی به کمک کامپیوتر) و CAM (ساخت به کمک دستگاه و کامپیوتر) می شود. در این بخش نقشه های دو بعدی یا سه بعدی توسط نرم افزارهای مخصوصی مانند Power ship و CATIA سطح سازی می شوند. سپس نقشه های سطح سازی شده از بخش CAD وارد بخش CAM می شود. پس از اتمام کار و بدست آوردن نتیجه دلخواه واحد CAM برنامه لازم را به قسمت ماشینکاری انتقال می دهد تا ماشین های فرزکاری برنامه مورد نیاز را بر روی قالب پیاده نمایند. سپس همزمان با این عملیات کار ساخت مدل فومی قالب اصلی انجام میگیرد. اصلی ترین مواد مورد استفاده فوم (یونولیت) می باشد.

پس از ساخت و تائید مدل فومی

این مدل جهت ریخته گری به شرکتهای مربوطه ارسال می گردد. نحوه ریخته گری به این گونه است که پس از قرار گرفتن مدل در محل مخصوص، محل های خالی توسط شن و ماسه پر می شود و ماده مذاب روی مدل مدل ریخته می شود. فوم ذوب می شود و پس از سرد شدن ماده مذاب طرح اولیه شکل می گیرد. پس از ریخته گری قالب آماده انجام عملیات ماشینکاری می شود.

در این زمان واحد برنامه ریزی براساس ماشین آلات موجود و با توجه به ابعاد و وزن قالب اقدام به برنامه ریزی می نماید. پس از تعیین ماشین مریوطه کفشک روی ماشین بسته شده و عملیات ماشینکاری اولیه بر روی آن صورت می پذیرد. پس از انجام عملیات ماشینکاری که کلیه اجزاء مورد نیاز قالب را بر طبق نقشه ها تکمیل می نمایند کلیه اجزاء قالب جهت نصب بر روی یکدیگر و انجام عملیات پیش مونتاژ به واحدی به نام Pre fitting ارسال می گردند. در این مرحله همزمان با انجام فعالیتها در P/F در قسمت ماشینکاری کوچک قطعاتی را که لازم است با ماشین کاری یا ساخت تولید شوند، آماده می نمایند.

در واحد P/F محل های مربوطه به اجزا آماده شده، سوراخ های پیچ و پین زده می شود و طبق نقشه یک سری از اجزاء روی کفشک ها مونتاژ می شود.

پس از این مرحله کفشک مجددا به ماشین کاری حمل می شود تا مرحله ماشینکاری ثانویه نیز بر روی آن انجام شود. برنامه این مرحله از CAM/CAD به دستگاه ها انتقال می یابد. پس از انجام ماشین کاری ثانویه قالب به قسمتی به نام آزمایش قالب سپرده می شود تا در آنجا مابقی اجزا روی قالب قرار گیرند. در مرحله آزمایش قالب، قالب روی پوسته بسته می شود تا آن را آزمایش کنند. ضربه پرس در این مرحله ملایم است به دلیل آنکه اولین بار است که کفشک ها با هم درگیر می شوند که اگر ضربه محکم باشد در صورت بروز خطا احتمال آسیب رسیدن به قالب زیاد خواهد بود و در اینجاست که با استفاده از توانایی و تبحر قالبسازان، اشکالات کیفی قالب برطرف شده و نهایی سازی فرایند ساخت قالب انجام می پذیرد. اکنون قالب آماده تولید قطعه گردیده است، بدین منظور تعدادی قطعه آزمایشی از قالب تولید می شود و پس از تائید QC و مشتری همراه قالب آماده تحویل به مشتری می گردد.

منبع