در بدنه خودروها تعداد زیادی سوراخ وجود دارد که به منظورهای مختلف تعبیه گردیده اند . این سوراخها در اشکال و اندازه های مختلف می باشند. که توسط سنبه پانچ و ماتریس های پانچ موجود در قالبها ایجاد می شوند که دراین در بخش به طور کامل توضیح داده شده اند.
فهرست مقاله [مخفی کردن]
سنبه پانچ:
تعریف: سنبه پانچ عبارت است از حجمی با مقطع معمولا” استوانه شکل ، که در کفشک بالا نصب گردیده و سبب ایجاد سوراخ در قطعه می گردد. و از قسمتهای مختلف مانند نوک سنبه ، شعاع کاهش تنش ، بدنه اصلی و گل سنبه تشکیل شده است .
عملکرد:
پس از پایین آمدن پرس و کفشک بالا ، ورقگیر بوسیله نیروهای اعمال شده از جانب فنر و یا لاستیک قطعه را در محل خود با نیروی زیاد نگه داشته و پس از جمع شدن فنر و یا لاستیک سنبه به سطح ورق رسیده و با جمع شدن بیشتر آن سبب برش به شکل سنبه مورد نظر می شود .
البته سنبه گیرها را بسته به نظر طراح و نوع قالب در کفشک بالا و یا پایین ، بر روی شیور یا بروی خود کفشک و یا حتی بر روی ورقگیر نیز نصب می کنند .
معمولا برای جلوگیری از دفرم شدن سوراخ ، عملیات مربوط به پانچ نمودن قطعه را در قالبهای عملهای آخر اعمال می کنند تا از دفرمه شدن آن جلوگیری نمایند.
جنس سنبه ها از فولاد سخت شونده می باشد که پس از عملیات حرارتی سختی آن به ۶۲HRC می رسد.
قسمتهای مختلف یک سنبه پانچ عبارتند از :
۱-نوک سنبه:
به مقطعی که شکل برش مورد نظر را ایجاد می کند نوک سنبه می گویند که صافی سطح آن به صورت سه مثلث می باشد .
۲-شعاع کاهش تنش :
بعد از نوک سنبه که معمولا” دارای قطر کمتری از بدنه سنبه می باشد محل تقاطع دو قطر را بصورت یک R به هم متصل می کنند تا از تمرکز تنش در این محل جلوگیری و مقاومت سنبه به نیروهای وارده را افزایش دهد.
۳-بدنه اصلی سنبه :
معمولا” قطر بیشتری نسبت به نوک سنبه دارد و این بدنه که در داخل سنبه گیر قرار می گیرد دارای صافی سطح سه مثلث می باشد.
۴-گل سنبه :
این قسمت وظیفه تحمل نیروهای وارده به سنبه و انتقال آن به ضربه گیر پشت سنبه گیر را دارد .
انواع :
سنبه ها را می توان به چند طریق دسته بندی نمود .
سنبه ها در اندازه ها و شکل های گوناگونی ساخته می شوند. که دارای استاندارد خاصی می باشند.
سنبه ها از نظر نحوه قرار گیری در سنبه گیر دارای انواع ذیل می باشند:
۱– BALL LOCK :
در این نوع که اولین با رتوسط شرکت دیتون طراحی گردید ، یک شیار تقریبا” بیضی شکل روی بدنه سنبه پانچ در راستای طول سنبه ایجاد می شود و در سنبه گیر این نوع سنبه ها یک ساچمه فولادی سخت شونده که در پشت آن فنری قرار دارد به داخل شیار رفته و باعث نگه داشتن سنبه می گردد در این مکانیزم به علت عدم نیاز باز وبسته نمودن سنبه گیر حهت کاهش زمان تعمیرات اضطراری حین تولید و خارج تولید کمک بسیار مفیدی می نماید.

۲- سنبه های دارای گل سنبه :
در این نوع سنبه ها در انتهای آنها یک پله با قطری بیشتر از بدنه اصلی سنبه می باشد که با توجه به اینکه دقیقا” به اندازه قطر و ضخامت این پله در سنبه گیر نیز تعبیه شده است مانع از حرکت سنبه پانچ به عقب یا جلو در راستای محور برش می گردد