تعريف : براي ايجاد برش در ورق ها به صورت سوراخ هايي با اشكال مختلف ، نياز به ايجاد همان شكل سوراخ بر روي كفشك پايين قالب مي باشد كه به اين سوراخ موجود بر روي كفشك پايين ماتریس پانچ مي گويند. ماتريس ها مي توانند به شكل متقارن (دايره ) و يا غير متقارن باشند .
فهرست مقاله
عملكرد ماتریس پانچ:
عملكرد ماتریس پانچ:همانگونه كه در عملكرد سنبه گفته شد پس از جمع شدن ورقگير و رسيدن سنبه به ورق ، ورق بين سنبه و ماتريس قرار گرفته و باعث برش قطعه مي گردد ، نكته مهم لقي ( كلرنس ) بين سنبه و ماتريس مي باشد كه داراي استاندارد خاصي مي باشد كه در صورت عدم رعايت اين اندازه قطعه معيوبي خواهيم داشت . در صورتيكه كلرنس بيش از حد مجاز باشد سبب ايجاد پليسه در قطعه مي گردد .
حد مجاز كلرنس استاندارد به صورت ذيل تعريف مي گردد :
1- كلرنس براي ورقهاي نرم :
δ=(0.01-0.03) t
2- كلرنس براي ورقهاي معمولي :
t δ=(0.03-0.05)
3- كلرنس براي ورقهاي سخت :
t δ=(0.05-0.07)
عيب يابي و نحوه رفع عيب سنبه ها و ماتریس پانچ:
در بيشتر موارد براي شناسايي و تشخيص عيوب موجود در سنبه ها و ماتريس هاي پانج نياز به بررسي قطعه و همچنين بررسي ظاهري مي باشد .
بطور عمده عيوب زير در سنبه و ماتريس هاي پانج روي مي دهد :
1-لب پريدگي سنبه و يا ماتريس :
در ماتريسها و سنبه هاي بزرگ در صورت بروز چنين عيبي مي توان بوسيله جوشكاري لبه معيوب را ترميم نمود .سپس آببندي را انجام داد.
2-عدم وجود كلرنس مناسب بين سنبه و ماتريس :
در صورتيكه كلرنس بيش از حد مجاز باشد بر روي قطعه پليسه ايجاد مي گردد كه در اينصورت بايد سنبه و ماتريس تعويض گردند.
در صورتيكه كلرنس كمتر از حد مجاز باشد سبب ايجاد تركيدگي بر روي ماتريس مي گردد.
3-لق زدن در سنبه گير:
گاهي اوقات كلرنس بين بدنه و سنبه گير رعايت نگرديده و سبب شكستن سنبه مي گردد كه در اينصورت بايد سنبه يا سنبه گير تعويض گردند.
4-عدم هم مركز بودن :
در اين حالت كه ميزان خطا در حد دهم ميليمتر مي باشد سنبه هاي با مشخصات سنبه اصلي ساخته مي شود و ماتريس توپر در محل خود تعبيه مي گردد سپس به وسيله سنبه مركز يابي كرده و ماشينكاري انجام گرفته و در زير پرس آببندي مي نمايند.
تخليه قطعات و ضايعات
آيتم هاي بخش E چك شيت
يكي ديگر از قسمتهايي كه در قالبها داراي اهميت خاصي مي باشند و در هنگام طراحي قالب بايد به آن توجه گردد بخش تخليه قطعات و ضايعات مي باشد .
اين بخش نيز متناسب با نوع قالب ( كشش ، برش، خم و…) ساخته مي شوند كه در صورت عدم وجود هماهنگي بين اين بخش و بخشهاي ديگر قالب سبب ايجاد عيوبي همچون دفرمگي ، قري و غيره مي گردد.
اين بخش شامل آيتمE چك شيت بوده كه مقالات بعدی به تفصيل توضيح داده خواهد شد .
