چكيده:
دربسياري ازموارد، كشيدن قطعه دريك مرحله، باعث پاره شدن قطعه يا ايجاد معايبي درآن ميشود كــه منجر به عــدم پذيريش قطعه خواهد شــد. در اينگونه موارد، بهتر است قطعه را به تدريج و در دو يا چند مرحله، به شكل نهايي رساند. دراين مقاله به بررسي يك نمونه قطعه و تحليل چند مرحلهاي آن در نرم افــزار Autoform پرداخته و اهميت ايجاد پيــش تنش در قطعه را در ايجاد موفق قطعه نهايي بررسي ميكنيم. لازم به ذكر است كه قابليت تحليل چند مرحلهاي يك قطعه از ويژگيهاي منحصربفرد نرم افزار Autoform ميباشد.
كليــدواژه: تنــش پسمانــد-Autoform – كشش چند مرحلهاي
بررسي كشش قطعه در يك مرحله قطعه مورد نظر در شكل 1 نشان داده شده است.
ابتدا يك قطعه در يك مرحله كشيده خواهد شد. براي كشــيدن ايــن قطعه ازيك قالــب Single Action) ســنبه پاييــن و ماتريس بالا) اســتفاده ميكنيم. Blank دايره اي به شــعاع 270mm براي اين قطعه استفاده ميشــود. ضخامت ورق، 1mm است. قالب درنظر گرفته شده همراه با Blank براي اين مرحله در شكلهاي 2 و 3 نشان داده شده است.
اگــر قالــب را در اين شــرايط تحليــل كنيم به نتيجه جالب نشــان داده شده در شكل 4 ميرسيم. همانطور كه در اين شــكل مشاهده ميشود، قطعه به طور كامل پاره خواهد شــد. ايــن نتيجه به طور كامل با تجربه، همخواني دارد.
بررسي كشش قطعه در دو مرحله براي حل مشــكل، تصميم ميگيريم قطعه را در دو مرحله بكشــيم. ابتدا قطعه را به صورت نشــان داده شده در شــكل 5 در مي آوريم. در اين حالت، قطعه داراي يك قســمت با كشش اضافه است كه در شكل، نشان داده شده است. قالب در نظر گرفته شــده براي ايجاد اين قطعه، يــك قالــب Single Action همــراه بــا همان Blank دايره اي قبلي اســت كه اين قالب در شكل 6 نشان داده شده است. اگر قالب را در اين شرايط تحليل كنيم، مشاهده ميكنيم كه قطعه بدون هيچ مشكلي، كشيده خواهد شد (شكل 7).
قابليت منحصر بفرد نرم افزار Autoform اين امكان را ايجاد كرده كه نتيجه اين قالب يعني قطعه به دســت آمده در اين مرحله را به عنوان Blank در قالب بعدي، اســتفاده كنيم. در قالب دوم، قطعه بايد بدون هيچ مشكلي به شكل نهايي خود برسد. با توجه به قســمت اضافي ايجاد شده در قطعه در قالب اول، تنش پسمانــد در قطعه ايجاد كرده ايم كه قســمتي از كشش و نيروي پرس در قالب دوم، صرف غلبه بر اين تنش شــده و در نتيجه استحكام قطعه در مقابل كشش دوم افزايش خواهد يافت. قالب دوم يك قالب Double Action) سنبه بالا و ماتريس پايين) است. همانطور كه در شكل 8 نشــان داده شــده، امكان تعريف Blank در اين قالب وجود نــدارد و قطعه حاصل از قالب قبل به عنوان Blank در اين قالب استفاده شده است. قالب دوم در شكل 9 نشان داده شده است. اگــر قالــب دوم را تحليل كنيم بــه نتايج جالبي ميرسيم. ابتدا قسمتي از نيروي پرس، صرف غلبه بر پيشكنش ايجاد شــده در مرحله قبل ميشــود(شكل 10) سپس كشش تا انتها ادامه يافته و قطعه نهايي بدون هيچ مشــكلي و بــا كيفيت قابل قبول، ايجاد ميشود (شكل 11.( در اين مثال ســعي كرديم با قابليت كشش چند مرحله در Autoform و اهميت ايجاد پيش تنش در قطعات داراي مشــكل آشنا شــويم. در مقالات بعدي بــا ســاير قابليتهاي Autoform آشــنا خواهيد شد.
مهندس مهدي وكيلي
برگرفته از مجله ی قالبسازان
