چکیده:
دربسیاری ازموارد، کشیدن قطعه دریک مرحله، باعث پاره شدن قطعه یا ایجاد معایبی درآن میشود کــه منجر به عــدم پذیریش قطعه خواهد شــد. در اینگونه موارد، بهتر است قطعه را به تدریج و در دو یا چند مرحله، به شکل نهایی رساند. دراین مقاله به بررسی یک نمونه قطعه و تحلیل چند مرحلهای آن در نرم افــزار Autoform پرداخته و اهمیت ایجاد پیــش تنش در قطعه را در ایجاد موفق قطعه نهایی بررسی میکنیم. لازم به ذکر است که قابلیت تحلیل چند مرحلهای یک قطعه از ویژگیهای منحصربفرد نرم افزار Autoform میباشد.
کلیــدواژه: تنــش پسمانــد-Autoform – کشش چند مرحلهای
بررسی کشش قطعه در یک مرحله قطعه مورد نظر در شکل 1 نشان داده شده است.
ابتدا یک قطعه در یک مرحله کشیده خواهد شد. برای کشــیدن ایــن قطعه ازیک قالــب Single Action) ســنبه پاییــن و ماتریس بالا) اســتفاده میکنیم. Blank دایره ای به شــعاع 270mm برای این قطعه استفاده میشــود. ضخامت ورق، 1mm است. قالب درنظر گرفته شده همراه با Blank برای این مرحله در شکلهای 2 و 3 نشان داده شده است.
اگــر قالــب را در این شــرایط تحلیــل کنیم به نتیجه جالب نشــان داده شده در شکل 4 میرسیم. همانطور که در این شــکل مشاهده میشود، قطعه به طور کامل پاره خواهد شــد. ایــن نتیجه به طور کامل با تجربه، همخوانی دارد.
بررسی کشش قطعه در دو مرحله برای حل مشــکل، تصمیم میگیریم قطعه را در دو مرحله بکشــیم. ابتدا قطعه را به صورت نشــان داده شده در شــکل 5 در می آوریم. در این حالت، قطعه دارای یک قســمت با کشش اضافه است که در شکل، نشان داده شده است. قالب در نظر گرفته شــده برای ایجاد این قطعه، یــک قالــب Single Action همــراه بــا همان Blank دایره ای قبلی اســت که این قالب در شکل 6 نشان داده شده است. اگر قالب را در این شرایط تحلیل کنیم، مشاهده میکنیم که قطعه بدون هیچ مشکلی، کشیده خواهد شد (شکل 7).
قابلیت منحصر بفرد نرم افزار Autoform این امکان را ایجاد کرده که نتیجه این قالب یعنی قطعه به دســت آمده در این مرحله را به عنوان Blank در قالب بعدی، اســتفاده کنیم. در قالب دوم، قطعه باید بدون هیچ مشکلی به شکل نهایی خود برسد. با توجه به قســمت اضافی ایجاد شده در قطعه در قالب اول، تنش پسمانــد در قطعه ایجاد کرده ایم که قســمتی از کشش و نیروی پرس در قالب دوم، صرف غلبه بر این تنش شــده و در نتیجه استحکام قطعه در مقابل کشش دوم افزایش خواهد یافت. قالب دوم یک قالب Double Action) سنبه بالا و ماتریس پایین) است. همانطور که در شکل 8 نشــان داده شــده، امکان تعریف Blank در این قالب وجود نــدارد و قطعه حاصل از قالب قبل به عنوان Blank در این قالب استفاده شده است. قالب دوم در شکل 9 نشان داده شده است. اگــر قالــب دوم را تحلیل کنیم بــه نتایج جالبی میرسیم. ابتدا قسمتی از نیروی پرس، صرف غلبه بر پیشکنش ایجاد شــده در مرحله قبل میشــود(شکل 10) سپس کشش تا انتها ادامه یافته و قطعه نهایی بدون هیچ مشــکلی و بــا کیفیت قابل قبول، ایجاد میشود (شکل 11.( در این مثال ســعی کردیم با قابلیت کشش چند مرحله در Autoform و اهمیت ایجاد پیش تنش در قطعات دارای مشــکل آشنا شــویم. در مقالات بعدی بــا ســایر قابلیتهای Autoform آشــنا خواهید شد.
مهندس مهدی وکیلی
برگرفته از مجله ی قالبسازان
